«Δεν θέλω να πω ότι πρέπει να συμβιβαστούμε με τις αδυναμίες της γαλλικής μας οργάνωσης. Πιστεύω ότι με τη βοήθεια των αμερικάνων συντρόφων μπορούμε να κερδίσουμε το PSOP και να κάνει ένα μεγάλο άλμα προς τα εμπρός. Η κατάσταση ωριμάζει και μας λέει, «Πρέπει να εκμεταλλευτείτε αυτήν την ευκαιρία.» Αν οι σύντροφοί μας της γυρίσουν την πλάτη τότε ευκαιρία θα χαθεί. Είναι απολύτως απαραίτητο οι αμερικάνοι σύντροφοί μας να πάει στην Ευρώπη όχι απλώς για να δώσουν συμβουλές, αλλά μαζί με την Διεθνή Γραμματεία να αποφασίσουν ότι το τμήμα μας θα πρέπει να εισχωρήσει στο PSOP. Έχει μερικές χιλιάδες. Από την άποψη της επανάστασης δεν έχει μεγάλη διαφορά, αλλά από την άποψη της δουλειάς μας έχει τεράστια. Με φρέσκα στοιχεία μπορούμε να κάνουμε ένα τεράστιο άλμα προς τα εμπρός.» (Τρόσκι, Κόντρα στο ρεύμα, 1939).
Αναπόφευκτα, όταν οι δυνάμεις μας είναι όχι μόνον μικρές και διεσπαρμένες αλλά και μερικές φορές εχθρικές μεταξύ τους, δεν ανοίγεται άλλος δρόμος πέρα από το ν’ απευθυνθούμε στις ίδιες τις μάζες. Ασφαλώς αυτό πρέπει να γίνει με το σωστό πρόγραμμα αλλά για τις μάζες αυτό που μετρά όπως έχει γράψει οι Τρότσκι στο «Κόντρα στο Ρεύμα» είναι οι νίκες και οι ήττες μας. Οι πραγματικές εμπειρίες και όχι οι θεωρητικές προβλέψεις ή οι θεωρητικές αναλύσεις. Έχοντας το σωστό πρόγραμμα έχουμε ένα όπλο που είναι, ωστόσο, άχρηστο αν δεν κερδηθούν οι μάζες που ακολουθούν τον ΣΥΡΙΖΑ ή το ΚΚΕ. Όπως κι’ όταν έχεις τις μάζες αλλά δεν έχεις το πρόγραμμα και η ήττα είναι προδιαγεγραμμένη, μπορεί να οδηγηθείς σε ήττες που θα ρίξουν το μαζικό κίνημα χρόνια ή και δεκαετίες πίσω.
Ο ΣΥΡΙΖΑ από μόνος του δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτε αν δεν πάρει ριζοσπαστικά μέτρα όπως η διαγραφή του χρέους και η κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος ακόμη και μέσα στα πλαίσια του αστικού καθεστώτος. Δεν είναι ανάγκη να υπάρχει εργατικός έλεγχος για να δει κανείς ότι ακόμα και τα πιο απλά, τα πιο αυτονόητα μέτρα γίνονται ανέφικτα σήμερα που ο Ευρωπαϊκός καπιταλισμός περνά την πιο βαθειά του κρίση μετά τον πόλεμο. Ακόμα και μια μείωση των φόρων στα λαϊκά στρώματα και οποιοδήποτε εργασιακό δικαίωμα γίνονται εμπόδια σε μια εποχή που η πτώση της κερδοφορίας του κεφαλαίου ευνοεί μόνο μέτρα συνεπή με την «φιλελεύθερη» πολιτική της πλήρους ελευθερίας του κεφαλαίου. Ποτέ η αντίφαση ανάμεσα στην εμπορευματική και την χρηματοπιστωτική συσσώρευση δεν ήταν τόσο έκδηλη και γενικευμένη όσο σήμερα. Γι’ αυτό και το παραμικρό αίτημα αναβαθμίζεται αυτόματα σε μεταβατικό αίτημα.
Δεν μπορούμε να υποτιμούμε το γεγονός ότι μια ενδεχόμενη ήττα ή αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ισοδυναμεί με ήττα ολόκληρου του επαναστατικού κινήματος για μια ολόκληρη ιστορική περίοδο. Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι πάνω σ’ αυτό. Φυσικά, τα κινήματα πληθαίνουν, όπως οι Podemos για παράδειγμα και σύντομα θα φτάσουν στην καρδιά του Ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, την Γερμανία. Μπορεί αυτά τα κινήματα, όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ να πάρουν τον δρόμο του ρεφορμισμού και του συμβιβασμού. Όχι μόνο δεν το αποκλείουμε αλλά το προβλέπουμε κιόλας. Μέσα απ’ αυτά τα κινήματα, ωστόσο, μπορεί ν’ αναδειχτεί μια νέα πρωτοπορία της εργατικής τάξης που θα θέλει το σωστό πρόγραμμα και αναζητά τον σωστό δρόμο της πάλης της. Σ’ αυτή την πρωτοπορία απευθύνεται το Μεταβατικό Πρόγραμμα και σ’ αυτό θα πρέπει να κερδηθεί.
Αναπόφευκτα, όταν οι δυνάμεις μας είναι όχι μόνον μικρές και διεσπαρμένες αλλά και μερικές φορές εχθρικές μεταξύ τους, δεν ανοίγεται άλλος δρόμος πέρα από το ν’ απευθυνθούμε στις ίδιες τις μάζες. Ασφαλώς αυτό πρέπει να γίνει με το σωστό πρόγραμμα αλλά για τις μάζες αυτό που μετρά όπως έχει γράψει οι Τρότσκι στο «Κόντρα στο Ρεύμα» είναι οι νίκες και οι ήττες μας. Οι πραγματικές εμπειρίες και όχι οι θεωρητικές προβλέψεις ή οι θεωρητικές αναλύσεις. Έχοντας το σωστό πρόγραμμα έχουμε ένα όπλο που είναι, ωστόσο, άχρηστο αν δεν κερδηθούν οι μάζες που ακολουθούν τον ΣΥΡΙΖΑ ή το ΚΚΕ. Όπως κι’ όταν έχεις τις μάζες αλλά δεν έχεις το πρόγραμμα και η ήττα είναι προδιαγεγραμμένη, μπορεί να οδηγηθείς σε ήττες που θα ρίξουν το μαζικό κίνημα χρόνια ή και δεκαετίες πίσω.
Ο ΣΥΡΙΖΑ από μόνος του δεν μπορεί να κάνει σχεδόν τίποτε αν δεν πάρει ριζοσπαστικά μέτρα όπως η διαγραφή του χρέους και η κρατικοποίηση του τραπεζικού συστήματος ακόμη και μέσα στα πλαίσια του αστικού καθεστώτος. Δεν είναι ανάγκη να υπάρχει εργατικός έλεγχος για να δει κανείς ότι ακόμα και τα πιο απλά, τα πιο αυτονόητα μέτρα γίνονται ανέφικτα σήμερα που ο Ευρωπαϊκός καπιταλισμός περνά την πιο βαθειά του κρίση μετά τον πόλεμο. Ακόμα και μια μείωση των φόρων στα λαϊκά στρώματα και οποιοδήποτε εργασιακό δικαίωμα γίνονται εμπόδια σε μια εποχή που η πτώση της κερδοφορίας του κεφαλαίου ευνοεί μόνο μέτρα συνεπή με την «φιλελεύθερη» πολιτική της πλήρους ελευθερίας του κεφαλαίου. Ποτέ η αντίφαση ανάμεσα στην εμπορευματική και την χρηματοπιστωτική συσσώρευση δεν ήταν τόσο έκδηλη και γενικευμένη όσο σήμερα. Γι’ αυτό και το παραμικρό αίτημα αναβαθμίζεται αυτόματα σε μεταβατικό αίτημα.
Δεν μπορούμε να υποτιμούμε το γεγονός ότι μια ενδεχόμενη ήττα ή αποτυχία του ΣΥΡΙΖΑ ισοδυναμεί με ήττα ολόκληρου του επαναστατικού κινήματος για μια ολόκληρη ιστορική περίοδο. Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι πάνω σ’ αυτό. Φυσικά, τα κινήματα πληθαίνουν, όπως οι Podemos για παράδειγμα και σύντομα θα φτάσουν στην καρδιά του Ευρωπαϊκού ιμπεριαλισμού, την Γερμανία. Μπορεί αυτά τα κινήματα, όπως και ο ΣΥΡΙΖΑ να πάρουν τον δρόμο του ρεφορμισμού και του συμβιβασμού. Όχι μόνο δεν το αποκλείουμε αλλά το προβλέπουμε κιόλας. Μέσα απ’ αυτά τα κινήματα, ωστόσο, μπορεί ν’ αναδειχτεί μια νέα πρωτοπορία της εργατικής τάξης που θα θέλει το σωστό πρόγραμμα και αναζητά τον σωστό δρόμο της πάλης της. Σ’ αυτή την πρωτοπορία απευθύνεται το Μεταβατικό Πρόγραμμα και σ’ αυτό θα πρέπει να κερδηθεί.