1) Η συναινετική ή μονομερής διαγραφή του χρέους είναι σήμερα αναπόδραστη, διαφορετικά δεν μπορεί να ανταπεξέλθει καμιά κυβέρνηση στις απαιτήσεις των δανειστών που μόνο το 2015 θα είναι 15 δις. Παρόμοια είναι άλλωστε και η θέση του ΔΝΤ το οποίο επανειλημμένα έχει τονίσει ότι η πολιτική που ασκήθηκε ήταν «λάθος» –δηλαδή κατέστρεψε την οικονομία.
2) Χωρίς στάση πληρωμών και / ή διαγραφής του χρέους με τον Α ή Β τρόπο (πχ μετά από διαπραγμάτευση με ΕΕ-ΔΝΤ ή μονομερώς) δεν μπορεί σε βάθος χρόνου, πχ μια δεκαετία, να υπάρξει καμιά ανάπτυξη της οικονομίας μας. Αυτό το αντιλαμβάνονται όλοι. Ο φαύλος κύκλος του χρέους (δάνεια για να ξεπληρώνει κανείς τόκους παλιών δανείων) οδηγεί την οικονομία σε μαρασμό και είναι η κύρια αιτία της σημερινής άθλιας οικονομικής κατάστασης.
3) Η συσσώρευση του χρέους έγινε, φυσικά, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ (1981-89) ενώ η έλλειψη μέτρων στην περίοδο 2008-2013 το διόγκωσε περισσότερο. Η φύση αυτού του χρέους είναι ότι έγινε κυρίως για καταναλωτικούς και όχι παραγωγικούς σκοπούς και επομένως η οικονομία, ειδικά μετά το 2004, βρίσκεται επί ξηρού ακμής.
4) Ποιες συνέπειες θα έχει μια στάση πληρωμών; Οι συνέπειες είναι, φυσικά, διαφορετικές αν η στάση πληρωμών είναι προσωρινή ή μόνιμη. Αν γίνει συντεταγμένα και με χρονοδιάγραμμα πληρωμών κανείς δεν μπορεί να κατηγορήσει την Ελλάδα ότι είναι ασυνεπής εφόσον έχει σηκώσει ο λαός τεράστια βάρη μετά το 2008. Μια χρονική αναδιάρθρωση των πληρωμών του χρέους, για παράδειγμα, μπορεί να γίνει μετά από διαπραγματεύσεις με ΕΕ-ΔΝΤ. Δεν είναι φυσικά στις προτεραιότητές τους αλλά δεν υπάρχει και διαφορετική λύση.
5) Αν η στάση πληρωμών γίνει απότομα και συνεχίσουμε να έχουμε το ευρώ σαν νόμισμα, δεν μπορεί να υπάρξει καμιά αρνητική συνέπεια στην λειτουργία της οικονομίας. Αν ο προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός τότε ίσα-ίσα μπορούμε να προχωρήσουμε σε κοινωνική πολιτική απαλλαγμένοι από το βάρος της αποπληρωμής των δανείων, τουλάχιστον για ένα διάστημα.
6) Μπορεί να υπάρξει bank run; Είναι, ασφαλώς, ένα ενδεχόμενο το οποίο όμως μπορεί να γίνει ακόμα και αν δεν μπορεί να σχηματισθεί κυβέρνηση ΝΔ με συμμάχους της. Δεν είναι «προνόμιο» του ΣΥΡΙΖΑ. Κανένα bank run δεν διαρκεί πάνω από 4-5 μέρες αν υπάρχει έλεγχος στις αναλήψεις μέχρι ένα όριο και φορολογική ενημερότητα για το υπόλοιπο. Φυσικά, καταθέσεις μέχρι 100 χιλ. ευρώ είναι εγγυημένες με τις σημερινές συνθήκες και δεν έχουν τίποτε να κάνουν με την «πιστοληπτική γραμμή» της χώρας.
7) Η έλλειψη «πιστοληπτικής γραμμής» δεν σημαίνει και έλλειψη ρευστότητας εφόσον ο προϋπολογισμός είναι πλεονασματικός ή ισοσκελισμένος ώστε να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Το ίδιο ισχύει για τα έντοκα γραμμάτια εφόσον η «πιστοληπτική γραμμή» υπάρχει μόνο και μόνο για να αποπληρώνονται τα δάνεια και τα τοκοχρεολύσια και όχι για να πληρώνονται μισθοί και συντάξεις ή για να αναπτυχθεί η οικονομία μας.
8) Η αναγκαία ρευστότητα υπάρχει ήδη σε καταθέσεις, μετρητά κλπ και με αυτήν πραγματοποιούνται οι καθημερινές συναλλαγές. Δεν υπάρχει κανένας λόγος να σταματήσουν οι καθημερινές συναλλαγές ή να υπάρχουν ελλείψεις στα ράφια εφόσον αυτό έχει ήδη προεξοφληθεί.
9) Δεν υπάρχει σχέδιο εξόδου ή αποπομπής μιας χώρας από την ευρωζώνη στις Συνθήκες της ΕΕ και επομένως δεν υπάρχει νομικό έρεισμα αποπομπής της χώρας. Μπορούμε να συνεχίσουμε να έχουμε σαν νόμισμα το ευρώ είτε είμαστε στην ευρωζώνη είτε όχι. Το ευρώ είναι επίσημο νόμισμα και σε χώρες εκτός ευρωζώνης.
10) Οι σημερινές τιμές δεν ανταποκρίνονται καθόλου στην πραγματική αγοραστική δύναμη και πρέπει, επιτέλους, να προσαρμοσθούν προς τα κάτω.
11) Κάθε έξοδος εμβασμάτων ή κεφαλαίου πρέπει να συνοδεύεται από πιστοποιητικά όπως η φορολογική ενημερότητα. Αν δεν υπάρχει δεν θα μπορεί να γίνει και το κεφάλαιο πρέπει να φορολογηθεί με τους τρέχοντες συντελεστές από τότε που έγινε η κατάθεση. Αυτό το μέτρο έπρεπε να είναι ήδη σε εφαρμογή από το 2008 μαζί με την οριστική πάταξη της φοροδιαφυγής.
12) Η ρευστότητα στην χώρα θα συνεχίσει να εισέρχεται με τις εξαγωγές, τον τουρισμό και τα συνηθισμένα κανάλια. Δεν θα μπορεί, φυσικά, να υπάρξει «ρευστότητα» με την έννοια των δανείων από ΕΕ-ΔΝΤ για να ξεπληρώσουμε τοκοχρεολύσια και ληξιπρόθεσμα δάνεια σε πιθανή στάση πληρωμών.
13) Εφόσον δεν έχουμε την δυνατότητα να αυξήσουμε την προσφορά χρήματος μια πληθωριστική ανάπτυξη, σε βάθος χρόνου, είναι δυνατή μόνο αν εγκαταλείψουμε το ευρώ αλλά το νέο νόμισμα θα πρέπει να είναι σε αυστηρή αντιστοιχία με την μείωση των τιμών και την επενδυτική ανάκαμψη της χώρας με φορέα το κράτος –που δεν μπορεί, ασφαλώς, να συνεχίσει να κυβερνάται από την σημερινή ολιγαρχία που θυμίζει θίασο κωμωδίας.
14) Όχι μόνο δεν μπορεί να υπάρξει πληθωρισμός με σταθερή προσφορά χρήματος αλλά ίσα-ίσα επιβάλλεται η πτώση των τιμών. Όπως απαιτείται ο δημόσιος Λογιστικός Έλεγχος του Χρέους άλλο τόσο επιβάλλεται και ο Δημόσιος Έλεγχος των Τιμών και, φυσικά, του προϋπολογισμού.
15) Η μείωση του ΦΠΑ στα είδη ευρείας λαϊκής κατανάλωσης μπορεί να συνεισφέρει στην μείωση των τιμών αν συσχετισθεί με την πάταξη της φοροδιαφυγής, φοροαποφυγής και φοροκλοπής.
16) Η σημερινή άθλια οικονομική κατάσταση είναι υπεύθυνη για την έλλειψη «σταθερότητας» και «αξιοπιστίας» τόσο απέναντι στις «αγορές» όσο και συνολικά σαν χαρακτηριστικό του πολιτικού συστήματος.
17) Το τραπεζικό σύστημα πρέπει ν’ αναδιαρθρωθεί και οι περισσότερο προβληματικές τράπεζες να απορροφηθούν από άλλες ή να περάσουν στον δημόσιο έλεγχο. Καμιά κρατικοποίηση δεν μπορεί να είναι αποτελεσματική αν δεν υπάρχει παράλληλα και δημόσιος έλεγχος.
18) Ιστορικά έχουν υπάρξει πολλές χρεοκοπίες όπως πχ εκείνη του 1932 υπό τον Ελ. Βενιζέλο. Η στάση πληρωμών είχε δραματικές συνέπειες για έναν διαφορετικό λόγο. Η δραχμή έπαψε να συνδέεται με τον «κανόνα του χρυσού» και επομένως ο πληθωρισμός κατέστρεψε τα λαϊκά στρώματα και ευνόησε τους έχοντες. Αν μπορούμε να διατηρήσουμε την νομισματική σταθερότητα, και ένας τρόπος για να πραγματοποιηθεί αυτό είναι να συνεχίσουμε να έχουμε σαν νόμισμα το ευρώ, τότε οι αρνητικές συνέπειες της στάσης πληρωμών, δηλ. ο πληθωρισμός, μπορούν να αποφευχθούν πλήρως.
19) Η Γερμανία, ιστορικά, έχει προβεί σε τέσσερες χρεοκοπίες και όλες συνοδεύτηκαν με διαγραφή του χρέους της. Η διαγραφή του χρέους είναι, επομένως, μια πολιτική και όχι οικονομική απόφαση. Χωρίς την διαγραφή των χρεών της η Γερμανία δεν θα μπορούσε να είναι στην θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα.
20) Συμπερασματικά. Αν επιμένουμε να παίρνουμε νέα δάνεια («δόσεις») για να ξεπληρώνουμε τα παλιά η αναπτυξιακή προοπτική για τα επόμενα 50 χρόνια απομακρύνεται απ’ τον ορίζοντα. Αν προβούμε σε συναινετική ή μονομερή διαγραφή και στάση πληρωμών (συνολικά ή αναβολή στο μέλλον) η επένδυση των κεφαλαίων της ΕΕ-ΔΝΤ μπορεί να απορροφηθεί από τον παραγωγικό τομέα προς όφελος και της Ελλάδας και των δανειστών. Αν τέτοια κεφάλαια δεν γίνουν διαθέσιμα, οπωσδήποτε θα πρέπει να στηριχθούμε στις δικές μας δυνάμεις. Σε μια τέτοια περίπτωση το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ που κοστολογήθηκε στα 11,5 δις θα μπορέσει να υλοποιηθεί για να ανακουφισθούν άμεσα τα λαϊκά στρώματα και όσοι έφεραν, όλα αυτά τα χρόνια, το μεγάλο βάρος της λεγόμενης «δημοσιονομικής προσαρμογής». Το στηριχθούμε στις δικές μας δυνάμεις σημαίνει να εκκινήσουμε την οικονομία και τις επενδύσεις με την παρέμβαση του κράτους. Από μας εξαρτάται, όχι από τα δανεικά της ΕΕ-ΔΝΤ αν το επιτύχουμε. Με δανεικά της ΕΕ-ΔΝΤ δεν είχαμε καμιά επένδυση διότι αυτά τα κεφάλαια χρησιμοποιήθηκαν για την «ανακεφαλοποίηση» των τραπεζών, δηλ. έγιναν δώρο στους τραπεζίτες και φυσικά χρησιμοποιήθηκαν για να ανταποκριθεί η χώρα στις δανειακές και όχι τις ταμειακές της υποχρεώσεις.
27/12/2014